اصطلاحات محلی روستای قره داش

اصطلاحات محلی روستای قره داش

گون: آفتاب

گونوک: آفتاب درخشان

اَفتوپرس : آفتاب پرست

آل پلنگی : مانندپوست پلنگ

آل پیسه : سیاه وسفید

آن تریک : تحریک

آردبیز : الک دانه ریز

آرمه : ویار

آسک : آسیاب دستی

اصطلاحات محلی روستای قره داش

اَفتو: آفتاب

اَفتوجنگ : آفتاب درخشان

اَفتوپرس : آفتاب پرست

آل پلنگی : مانندپوست پلنگ

آل پیسه : سیاه وسفید

آن تریک : تحریک

آردبیز : الک دانه ریز

آرمه : ویار

آسک : آسیاب دستی

آشپاله : آبکش –صافی

اَدسکی : از روی عمد

اَلوشت : زشت

اَندری : نا تنی

اَیاق :صمیمی

عزّب : جوان مجرد

اِمشو : امشب

ایشوم : سیاه چادر

اُرسی : کفش

اُسپول : طحال

اُسّو : استاد

اُو : آب

اُو گردون :آبگردان

اوله : آبله

اورک : تاب

اوسر : افسار

اُورسی : کفش  

باد لوله : گرد باد

بداُنق :بداخلاق

بدهور : بدهیکل

بافه : دسته ای ازگیاه بریده شده به اندازه یک بغل

بلگ : برگ

بنه :پسته کوهی

بید : بود

بارزی :لباس وخوراک عروس

باریکه : قالی کم عرض

بَرم : سدکوچکی برمسیرجوی آب

بَس : مرزمزرعه وزمین

باشلوق : شیربها

بِختر : بهتر

بیله بیله : دسته ،دسته

بینت کردن :سراغ کسی گرفتن

بی بی : مادربزرگ

بیسی : فرستادن

بیزه : الک دانه درشت

بلقازی : حلقوم –حنجره

بلازه :زبانه کشیدن آتش

بُرّه : خرمنکوب

بون : بام –پشت بام

پاسبک کردن : زاییدن

پَهر: وجین – هرس

پاپتی : پای برهنه

پَرچل : کثیف

پَرسه :پارچه ای بزرگ برای کودپاشی

پس وپیش :جلووعقب

پس وپس : عقب ، عقب

پسین : عصر

پس صبا : پس فردا

پَخشه : پشه

پَخشه گیر : پشه بند

پَخشه کورک :  پشه کوره

پَخور : گیج

پلکیدن : جنبیدن

پَلاچ : سمج

پِله دادن :جان کندن

پِنگال : چنگ ،پنجه

پنج کردن : مشت کردن

پنجیر : نیشگون

پِرّو: جوجه ای که تازه پردرآورده

پیرسوک : پرستو

پِرزِلِه : ریزونرم

پِخ کردن :ترساندن کسی

پِدِن : پونه

پوزار : کفش

پوشن : پوشاک خواب

پوز :دور دهان

تله بونی : خواستگاری

تُمرگیدن : نشاندن باتحقیر

تَرّه تیلیس : خیس ،خیس

تَش :آتش

تَش باد : بادسوزان درفصل گرما

تَسمه : کمربند

تِنجه : جوانه زدن

تِرّو: ترسو

تِش : شپش

تقلّا : کوشش

تیف کردن :پخش کردن

تیله : توله

تیت : توت

تیزلنگ : جفتک انداختن

تمبیدن : فروریختن

تُربیزه :تربچه

تریدن : غلتیدن

توروشوک: گیاه محلی که درکنارجوی آب می روید

تُرُشباله : آبکش

توسون : تابستان

توخال : تبخال

جلَب : خشن

جم واری : جمع آوری

جنجال :شلوغ

جَر :دعوا

جار : صدازدن

جَر جَرو :کسی که زیاددعوا می کند

جِل جِل : باران شدید

جِنگ : گرم ، درخشان ،صمیمی

جنگه : گاو نر

جِر: پاره

جِرخوردن : پاره شدن

جِرزدن : چانه زدن

جرو: جوراب

جِرّکی : عصبانی

جیکیدَن : گریختن

جیلیز وپیلیز: برشته

جیر : کش

جُل : پوشش خرواسب

جُل پوش : پوشاندن زیاد

جومبول :دوقلو

جو مُشکی : جووحشی

جو گندمی : سیاه وسفید

جون سَفّت : جان سخت

جوق : جوی

چک وچیل : لب ودهان

چَک وپوز : فک ودهان

چَلتیک : شلتوک

چِنگَک : قلاب

چَپیدَن : در گِل فرورفتن

چپ کُل : چپ دست

چارچِلِنگ : چهاردست وپا

چِل : بغل

چِل مرد : مردکوتوله

چی چی : چه 

چیل : گوشه لب

چیش قورنه : اخم کردن

چُفت : دکمه پیراهن

چوق : چوب

حَفی : افعی

هَکَل : نوعی قارچ

هَماروس : جاری-هم عروس

هَمپا : همراه

هَم ریش : باچنا ق

حَسّوم : کفگیر

هِس : هست

حرّه دادن :بلند خندیدن

خاگ : تخم مرغ

خاک سون :قبرستان

خیزم : هیزم

دَده :خواهر

دَلَنگوز :آویزان

دَلّه :حلب

دَغز: شکاف

دَرَن دشت :وسیع

دست نماز : وضو

دید :دود

دَسَک زدن : کف زدن

دِب :لجباز

دیلاق : گردوخاک

دُبُر: بز نر

دُمب : دُ م

دوری : بشقاب

زیدی : زود

ریت : بی مو

رُمبیدن : آوارشدن

رودار :پیاپی

صاحار : رطوبت

سقت کردن : کشتن حیوانی نظیرسگ

سَرپِلِنگ : سرحال

شَپَک زدن : دست زدن

شِکَفت : شکاف

شُل :گِل

شُله : آش

شوپَرَک :خفاش

شورکَت : شوره زار

شوت :سوت

قدیفه :حوله حمام

قاهام :محکم

قلاغ :کلاغ

قَنج زدن :گاززدن

قارَه : فریادبلند

قَذوک : سوسک سیاه

قِم : قیف

قیقاج :زیگزاگ

قیج : چشم چپ

قوپه : کپه محصولات کشاورزی

قُل خوردن : جوش آمدن

قُلوپ :جرعه

قُلوپیدن : فرورفتن چیزی براثرضربه

قُم قُم کردن : زیرلب غر زدن

قُمب : قسمت عمیق آب

قورتراق : رعد وبرق

قول : عمیق

کهره : بزغاله

کاکا : برادر

کاسه پشت : لاک پشت

کله موراق : سررابه زمین گذ اشتن وپشتک زدن

کَمه : کنار

کَپ دِ ره : خمیازه

کَپّه کردن : دونیم کردن

کَرکو : خربزه نارس

کَرون : ته دیگ

کَلَکی : نشاء برنج

کرنجال : خرچنگ

کُفارت : نکبت

کُفّه : سرفه

کُلُم : کلوخ

کُم : شکم

کُل : کند

کُپَکی : وارونه

کُرزه : کرته

کوتی : دولا –خم

کو کردن : کمین کردن

کَفشَک : دمپایی

کُخ : گوژ – قوز

کُخین : کوژپشت

گاه گِمون : زود هنگام

گاه گُداری : گهگاهی

گال دادن : ریختن

گَندَ نه : تره

گارشت : آروغ

گاسن : شاید

گَزَه : گاز

گِمون : گمان

گِل : خاک

گِل وخَل : گر دوخاک

گِرا: روشن

گُمبُلاز : جفتک

گورجه : گوجه فرنگی

گُشنه : گرسنه

گُت : بزرگ

گُو : گاو

گونیزگ : پرنده ای سیاه رنگ به اندازه گنجشک

گوش موره : گوش تیزکردن

لَچَک : روسری

لَچَر : پست وفرمایه

لن ترانی : سخن بیهوده – متلک

لَردی : دورازچیزی – کنار

لَرز : لرزش ناشی ازترس وسرما

لاسیده : پژمرده

لَسم : نرم وانعطاف پذیر

لتّه :جالیزار

لِف : جلبک

لیکه : جیغ

لُه : هُل

مکینه : آسیاب

ملیل : ولرم

مَلَحَ : شنا

منگه : تودماغی

منج : مه

مِرزِنگ : مژه

میل : النگو

مُو : من

مجاب : راضی

مُشتُلُق : مژدگانی

موری : مورچه

نَندی : گهواره

ننه : مادر

نار : انار

نخسی : خسته نباشی

نوبه : نوبت

واز : باز

وَلم : فراوان

وَردار : بردار

وارینه : وارونه

وازوولنگ : کاملا باز

وِلویی : ولگرد